Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2016

Σάν σήμερα, 73 χρόνια πρίν, στίς 27 Φεβρουαρίου 1943, ο Κωστής Παλαμάς, ο Μεγάλος Εθνικός μας Ποιητής, περνάει στήν Αιωνιότητα !

Κωστής Παλαμάς:
********************
Σάν σήμερα, 73 χρόνια πρίν, στίς 27 Φεβρουαρίου 1943, ο Κωστής Παλαμάς, ο Μεγάλος Εθνικός μας Ποιητής, περνάει στήν Αιωνιότητα !
*********************
Γεννιέται στίς 13 Ιανουρίου 1859, στήν Πάτρα ( από γονείς Μεσολογγίτες).
*************
Ο Έλληνας Ποιητής καί Διανοούμενος, ο οποίος εκυριάρχησε στήν πνευματική ζωή τής Ελλάδας πάνω από μισόν αιώνα, καί ο οποίος μέ τό ποιητικό έργο του συνέβαλε αποφασιστικά στήν προοδευτικήν εξέλιξη τής νεοελληνικής κοινωνικής σκέψης.
******************


ΠΟΙΗΜΑ

Ολυμπιακός Ύμνος
( Απόσπασμα από τόν «Ολυμπιακόν Ύμνον»,
γιά τούς Ολυμπιακούς Αγώνες τής Αθήνας, τού 1896):

« Αρχαίο Πνεύμα αθάνατο, αγνέ πατέρα
τού ωραίου, τού μεγάλου και τ' αληθινού
Κατέβα, φανερώσου κι άστραψε εδώ πέρα
στή δόξα τής δικής σου γής καί τ' ουρανού.
..........................................
.............................................. »

[ Είναι ο Ύμνος, που παιανίζει σέ κάθε διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων. Μελοποίηση: Σπύρος Σαμάρας]
**********************

ΠΟΙΗΜΑ

Ο Δωδεκάλογος τού Γύφτου
( «Δωδεκάλογος τού Γύφτου», 1898-1907.
«Λόγος Προφητικός», Απόσπασμα.
Μετά τήν Οδυνηρήν ήττα τού 1897)

« ........................................................
Καί θά φύγεις κι απ' τό σάπιο τό κορμί,
ώ Ψυχή παραδαρμένη από τό κρίμα,
καί δέ θά' βρει τό κορμί μιά σπιθαμή
μές στή γή γιά νά τήν κάμει μνήμα,
κι άθαφτο θά μείνει τό ψοφίμι,
νά τό φάνε τά σκυλιά καί τά ερπετά,
κι ο Καιρός μέσα στούς γύρους του τή μνήμη
κάποιου σκέλεθρου πανάθλιου θά βαστά.
...........................................
............................................ »

[ Ο Κ. Παλαμάς έγραψε τον "Προφητικό" μετά τήν οδυνηρήν ήττα τής Ελλάδος στόν ελληνοτουρκικό πόλεμο τού 1897. Παρουσιάζει τήν πολιτικήν ηγεσία νά έχει παραδοθή στήν αδιαφορία, στήν κοινωνική σήψη καί στήν διαφθορά, μέ αποτέλεσμα νά μήν πάρει είδηση τήν τουρκικήν απειλή, που ολοένα καί πλησιάζει.]
***********************************

ΠΟΙΗΜΑ

Γύριζε
( Απόσπασμα, 1908)

“Γύριζε, μή σταθής ποτέ, ρίξε μας πέτρα μαύρη,
ο ψεύτης είδωλο είναι εδώ, τό προσκυνά η πλεμπάγια,
η Αλήθεια τόπο νά σταθή μιά σπιθαμή δέ θάβρη.
Αλάργα. Νέκρα τής ψυχής τής χώρας τά μουράγια.
.................................

Από θαμπούς ντερβίσηδες καί στέρφους μανταρίνους
κι από τούς χαλκοπράσινους η Πολιτεία πατιέται.
Χαρά στούς χασομέρηδες! Χαρά στούς αρλεκίνους!
Σκλάβος ξανάσκυψε ο ρωμιός καί δασκαλοκρατιέται.
..........................................

Καί δημοκόποι Κλέωνες καί λογοκόποι Ζωΐλοι,
Καί Μαμμωνάδες βάρβαροι, καί χαύνοι λεβαντίνοι•
Λύκοι, κοπάδια, οι πιστικοί καί ψωριασμένοι οι σκύλοι
Κι οι χαροκόποι αδιάντροποι, καί πόρνη η Ρωμιοσύνη!”


[Το ποίημα «Γύριζε» εγράφθηκε τό 1908 καί μ’αυτό ο Ποιητής Κωστής Παλαμάς επιχειρεί νά περιγράψει μέ δραματικό τρόπο τήν απόγνωσήν του γιά τήν ( τότε) κατάντια τής Ελλάδος]
*********************

ΠΟΙΗΜΑ    

Οι Λύκοι
( Απόσπασμα από τό ποίημά του, «Οι Λύκοι»,
μετά τήν Μικρασιατική Καταστροφή τού 1922):

« Βοσκοί, στή μάντρα τής Πολιτείας οι λύκοι! Οι λύκοι!
Στά όπλα, Ακρίτες! Μακριά καί οι φαύλοι καί οι περιττοί,
καλαμαράδες καί δημοκόποι καί μπολσεβίκοι,
γιά λόγους άδειους ή γιά τού ολέθρου τά έργα βαλτοί.
................................
Βοσκοί καί σκύλοι, λώβα καί ψώρα. Τ᾿ αρνιά; Μουζίκοι.
Ο λαός; Όνομα. Σκλάβος πλέμπας δούλα κ᾿ η οργή,
Δίκη από πάνω θεία τών αστόχαστων καταδίκη
καί λογαριάζει καί ξεπλερώνει όσο άν αργεί.
..................................
Στής Πολιτείας τή μάντρα οι λύκοι! Παντού είναι λύκοι!
Ξανά στά Τάρταρα Ίσκιος, τού ψάλτη λατρεία κ’ εσύ.
Ψόφια όλη η στάνη. Φέρτε νά πιούμε, κούφιο νταηλίκι,
γιά τό αποκάρωμα που μάς πρέπει, κι όποιο κρασί. »

[ Τό ποίημα «Οι Λύκοι» εγράφθηκε από τόν Κωστή Παλαμά μετά τήν Μικρασιατικήν Καταστροφή, καί σ’ αυτό ο Ποιητής διεκτραγωδεί τήν πολιτική, κοινωνική καί Εθνική καταβαράρθρωση τής Ελλάδος]
*****************************

ΠΟΙΗΜΑ
   
 Ο Γκρεμιστής  
(Απόσπασμα από τό ποίημα: «Ο Γκρεμιστής»,1928)

« Ακούστε. Εγώ είμαι ο γκρεμιστής, γιατί είμ' εγώ κι ο
χτίστης, ο διαλεχτός τής άρνησης κι ο ακριβογιός τής πίστης.
Καί θέλει καί τό γκρέμισμα νού καί καρδιά καί χέρι.
Στού μίσους τά μεσάνυχτα τρέμει ενός πόθου αστέρι.
.............................
............................ »

[Ο Γκρεμιστής είναι ένα ποίημα φλογερό καί συνάμα συγκλονιστικό. Είναι ένας ύμνος γιά τήν κάθαρση, ένα κάλεσμα γιά τήν αναγέννηση τού τόπου.
Στήν σημερινήν εποχή τής πολιτικής, τής θεσμικής καί τής κοινωνικής σήψης, στήν σημερινήν εποχή τής εθνικής παρακμής καί τής πολιτικής ( υπό τών πολιτικών) αποθέωσης τής δουλοπρέπειας καί τής ξενοδουλείας, τά λόγια τού Παλαμά ακούγονται τόσον επίκαιρα καί τόσο διδακτικά: Νά γκρεμίσουμε τά σάπια καί τά ερείπια όχι μέ αυτοκαταστροφικές διαθέσεις, αλλά γιά νά οικοδομήσουμε. Γιά νά οικοδομήσουμε όχι πάνω στά θεμέλια τής σήψης καί τής φθοράς, αλλά σέ καινούργια θεμέλια, που θά φέρνουν οράματα, αξίες καί ιδανικά στήν επιφάνεια.]
*******************************************
«... Ο Παλαμάς υπήρξε κοινωνικά πρωτοπόρος διανοητής καί εθνικός στοχαστής τής εποχής του.
Μέ τό συνολικό Έργο του, αλλά κυρίως μέ τό επικό ποίημά του, « Ο Δωδεκάλογος τού Γύφτου», μέ τόν «Γύφτο» του, που συνέθεσε μετά από τήν εθνικήν ταπείνωση τού 1897, η οποία ήλθε γιά νά ολοκληρώσει τήν καταστροφή τής Οικονομικής Χρεωκοπίας τού 1893, ο Παλαμάς έβαλε βαθειά τό «νυστέρι» κι’ έδειξε ξεκάθαρα τήν θέση, που πρέπει νά παίρνει ο προοδευτικός διανοούμενος απέναντι στά θεμελιώδη προβλήματα τού τόπου, μάς έδειξε τήν θέση δίπλα στόν εργαζόμενο λαό καί στίς αγωνίες του.

Αυτό τό έπραξε σέ όλη του τήν πορεία, σέ όλες τις δύσκολες περιόδους, που βίωσε ο τόπος μας. Τό έπραξε καί στόν τελευταίο πόλεμο ( τό 1940 ), μ’ εκείνο τό πατριωτικό σάλπισμα πρός τόν μαχόμενο λαό τής Ελλάδας ενάντια στόν Ιταλικό Φασισμό, μόλις τρία χρόνια πρίν πεθάνει:
« Μόνο ένα λόγο θά σάς πώ,
δέν έχω άλλο κανένα,
μεθύστε μέ τ' αθάνατο
κρασί τού εικοσιένα ».


Κι’ όταν πέθανε, στίς 27 Φεβρουαρίου 1943, μία απέραντη λαοθάλασσα από πολίτες τής Αθήνας, σέ μία πρωτόγνωρα υψηλή πατριωτική εκδήλωση καί μέσα στήν φρίκη τής ναζιστικής κατοχής τής χώρας μας, αποχαιρετούσε καί συνόδευε τόν Ποιητή στήν τελευταία του κατοικία, για να φανεί έτσι ξεκάθαρα η βαθύτατη εκτίμηση, που έχαιρε ο ίδιος καί τό έργο του στίς καρδιές καί στίς ψυχές τών απλών ανθρώπων.
Τούτη τήν εκτίμηση τού Ελληνικού λαού, απέναντι στόν Εθνικόν μας Ποιητή καί στό έργο του, τήν συμπύκνωσε, άλλωστε, ο Ποιητής Άγγελος Σικελιανός στόν επικήδειο, που εξεφώνησε, απαγγέλλοντας μέ τήν στεντόρεια φωνή του τό πατριωτικό σάλπισμα :

« Ηχείστε σάλπιγγες. Καμπάνες βροντερές
Δονείστε σύγκορμη τή χώρα πέρα ως πέρα.
Βόγγα παιάνα. Οι σημαίες οι φοβερές
Στής λευτεριάς ξεδιπλωθείτε τόν αέρα.
Σ’ αυτό τό φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα! …" – »


Μέσα σέ λίγους στίχους, συμπυκνωμένη η φωνή ολόκληρης τής Ελλάδας.
*********************
Τήν ανάρτηση συνέγραψε ο Άγγελος Λιβαθινός.
( Δείτε καί ΑΡΘΡΟΝ-ΑΦΙΕΡΩΜΑ τό 2003, γιά τά τότε 60 χρόνια από τόν θάνατον τού Ποιητή: http://users.sch.gr/alivathinos/arthro07.2003.htm )
..............
Ἄγγελος  Λιβαθινὸς

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου